تطورات مفهوم نشوز در ادوار مختلف فقه شیعه

Authors

محمد اسحاقی عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران

مریم احمدیه دانشجوی دکتری رشته مطالعات زنان و خانواده دانشگاه ادیان و مذاهب،

Abstract:

تحقیق حاضر با گذشتن از فراز و نشیب‌های نه دوره فقه شیعه در امر نشوز، با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و روش توصیفی- تحلیلی، این بار مشکلات نشوز زوجین را در تعریف و دامنه و محدوده آن، با تشریح نظر و دیدگاه فقیهان در دوره‌های مختلف مورد ارزیابی قرار داده و مشخص نموده که تطورات دوران فقه تأثیری در پدید آمدن مشکلات موجود نشوز نداشته بلکه گذشت تدریجی دوران فقه شیعه، موجب تأثیر مثبتی بر روند شکل‌گیری و توجه به ابعاد تعریف نشوز در مردان شده است. غالب فقها نشوز را هم برای مرد و هم برای زن قائل شده‌اند و تعریفی که در طول دوران فقهی نسبت به نشوز زن شده تغییر قابل‌توجهی نداشته، فقط در مواردی با توجه به درکی که هر فقیه در زمان خود نسبت به چگونگی تمکین زن داشته کمی متفاوت شده است؛ اما تعریف و اسباب نشوز مرد در هر دوره نسبت به دوره پیشین واضح‌تر و روشن‌تر گردیده و جالب این است حتی در دوران جمود فقهی (عصر تقلید و عصر اخباریگری) نه‌تنها روند نزولی نداشته بلکه حرکت تکاملی را پیموده و نکته اساسی این است که در همه دورهها به رفتار عادلانه و اخلاقی مرد با زن توصیه‌شده و هر زمان نسبت به زمان قبلی، ابعاد آن روشن‌تر گردیده است.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

ادوار فقه مقارن در شیعه

در پیشینه علوم مختلف، تدوین کارنامه ادوار آن علم از جمله اسبابی است که به درک بهتر آن علم و شناختن فراز و فرود آن علم کمک بسیار می‌رساند. در زمینه فقه اسلامی هم که از شاخه‌های علوم اسلامی بیرون نیست، این مقوله صادق است و دانشمندان بسیاری برای علم فقه، ادوار و دوره‌های تاریخی را طرح‌ریزی کرده‌اند. اما متأسفانه در تعیین ادوار برای فقه مقارن و تشکیل تاریخچة مجزایی برای این علم، چه در شیعه و چه در ...

full text

ادوار فقه مقارن در شیعه

در پیشینه علوم مختلف، تدوین کارنامه ادوار آن علم از جمله اسبابی است که به درک بهتر آن علم و شناختن فراز و فرود آن علم کمک بسیار می رساند. در زمینه فقه اسلامی هم که از شاخه های علوم اسلامی بیرون نیست، این مقوله صادق است و دانشمندان بسیاری برای علم فقه، ادوار و دوره های تاریخی را طرح ریزی کرده اند. اما متأسفانه در تعیین ادوار برای فقه مقارن و تشکیل تاریخچة مجزایی برای این علم، چه در شیعه و چه در ...

full text

مفهوم آزادی در فقه سیاسی شیعه

1ـ آزادی در فقه سیاسی شیعه، به عنوان یک «پیش فرض» اخذ و تلقی شده، و در فقه از «محدودیتهای» آزادی بحث شده است. 2ـ «طرح آزادی در علم کلام» در قالب مباحثی از قبیل طلب و اراده، جبر و اختیار و «اصل اباحه» و تقدم آن بر اصل تکلیف، از مهمترین ادله‏ای هستند که بر پیش فرض بودن آزادی دلالت می‏کند؛ اصول و قواعد فقهی نیز مؤیّد و شاهد گویای این مدعا هستند. 3ـ آزادی در فقه سیاسی شیعه، بیشتر در مفهو...

full text